Schilderen als Rembrandt van Rijn.
Als animator en illustrator ben je vaak digitaal aan het werk. Logisch, want veel materiaal moet geschikt zijn voor online gebruik of bij een printer gedrukt worden. Denk maar aan uitlegvideo’s, logo’s, boekillustraties en flyers.
Maar het tekenwerk begrenst zich niet alleen tot het toetsenbord of de Wacom- pen. Nee, een eenvoudig potlood en een kwast met een lekkere dot verf gebruiken wij geregeld. Zoals twee kerstkaarten voor het bedrijf STO- Gevelinstallatie en het CDA in Tiel voor eenzame ouderen. Hier kun je meer over het project lezen.
Schilderen is een tweede passie!
En die wil ik graag doorontwikkelen met nieuwe technieken.
Dit helpt om:
- Je eigen stijl te ontwikkelen.
- Het verbreedt je kennis en vaardigheden op het gebied van kleur, compositie en vertelling.
- Je bent niet afhankelijk van 1 soort medium. (digitaal)
In deze blog vertel ik het proces is gegaan om een nieuwe Rembrandt te maken.
Vooral de oude kunstenaars zijn een bron van inspiratie voor mij. Vooral Johannes Vermeer, Petrus van Schendel en Rembrandt van Rijn.
Hun gebruik van licht, donker en het schilderen van materiaal zoals stof of hout vind ik fenomenaal!
Een mooie kans vanuit het Rijksmuseum!
Het museum had een erg gave website op touw gezet:
Schilder in de stijl van Rembrandt van Rijn en wie weet komt jouw werk aan de muur te hangen!
Je hoefde aan een paar regels te voldoen:
- Maak gebruik van de licht en donker contrasten
- Je mag een bestaand werk gebruiken als voorbeeld
- Zorg dat het werk voorzien is van een ophangsysteem.
Iedereen kon meedoen. Of je nu beroepsschilder bent of niet. Dus dat liet ik mij geen tweede keer zeggen. Het was een geweldige uitdaging en een kleine ode aan mijn idool.
Aan de slag met het schilderen als Rembrandt.
Goed. We gaan een doek schilderen in de stijl van Rembrandt van Rijn.
Allereerst: Wat maakt Rembrandt (1606-1669) nu zo bijzonder?
In zijn tijd, tussen 1610 en 1670 schilderden men in een hele statige stijl. Je kent ze vast wel: Grote portretten met stijve, strenge figuren. Allemaal heel mooi en netjes. En iedereen staat op de zelfde hoogte. Niemand zit of buigt. Het oogst vaak heel saai.
Die manier van schilderen vond Rembrandt maar niks. Hij wilde de echtheid en de menselijke emoties in zijn werk laten zien. Hij zette de mensen niet statig neer. Maar hij zette de personen aan het werk. Alsof ze ergens mee bezig zijn, terwijl jij als kijker net de kamer binnen komt lopen.
Zo creëert hij samen met het gebruik van dramatisch licht en donker een levendige en spontane atmosfeer in het schilderij. Hoewel niet iedereen in zijn tijd de deze manier van schilderen waardeerden.
Hoe ga je van start met een Rembrandt schilderij?
Ik had kunnen kiezen om een van mijn favoriete werken van hem gewoon na te schilderen. Maar dat vond ik niet zo origineel. Als ik in de stijl van Rembrandt zou schilderen, dan wilde ik er wel mijn eigen draai aan geven. Een eigen thema en eigen compositie.
Op het internet zocht ik verschillend werk op om tot een eigen idee te komen. Voor mij waren er 3 dingen die voor mij bovenaan stonden:
- Licht
- Donker
- Theatraal
Nadat ik alles bij elkaar had, kon ik starten met schetsen. Ik ging voor een mysterieuze sfeer met kaarslicht en een figuur in een simpel gewaad en een Venetiaanse doktersmasker.
Het schilderen als Rembrandt kan beginnen.
Omdat ik nog niet zo vertrouwd was met olieverf (op olie basis), ben ik voor Acrylverf (op water basis) gegaan. Voordat ik iets op een doek zou zetten, heb ik eerst research gedaan over hoe Rembrandt in de tijd van de Gouden Eeuw te werk ging.
Allereerst het canvas zelf. Daar gaan we!
Het doek krijgt eerst een grondlaag. Rembrandt gebruikte vooral een bruin/ roodbruine tint.
Om een ruwe schets neer te zetten, heb ik een wit krijtje gebruikt.
Met houtskool wordt er een ondertekening gemaakt. Een soort schets.
Voor de lichtaccenten, heb ik opnieuw het witte krijt gebruikt. Zo kon ik precies vaststellen waar het licht moest komen.
Tijdens het schilderen kwam ik voor een paar grote uitdagingen te staan. Een daarvan was het kaarslicht en de verschillende soorten materialen. Vooral het licht wilde ik echt goed pakken zoals in de schilderijen van Rembrandt zelf.
Schilderen in lagen.
Het is belangrijk niet meteen een grote kwak verf op het canvas te gooien.
Je moet dun beginnen en steeds dikker werken. Zo ontstaat er diepte in het schilderij. Dat heet: Van mager naar vet. En laag in laag werken.
Ik ben zelf begonnen een dunne bruine laag aan te brengen zodat de accenten minder scherp werden. Dit heb ik een dagje laten drogen.
Daarna bracht ik de midden toon kleuren aan. Dat zijn kleuren die niet te licht en niet te donker zijn. Op die manier kun je gemakkelijker werken. Want het is lastig om van zwart naar wit te gaan. Dan heb je heel veel verf nodig.
Voor het masker een zachte geel en voor de band voor een extra kleuraccent, blauw.
Rembrandt was dol op Impasto!
Dan komt het punt dat je steeds dikker gaat werken en steeds meer naar de lichtere kleuren toewerkt. Totdat je je bijna geen verdunning meer gebruikt en droge verf gebruikt voor de accenten die moeten spreken.
Rembrandt gebruikte tijdens het schilderen hiervoor de techniek “Impasto”. Wat bedoelen ze hiermee?
De schilder brengt een dikke laag verf aan op het canvas. Zo krijg je een structuur en mooie sprekende accenten. En daar was Rembrandt gek op!
Hij gebruikte het volop. Hij speelde met de verf door het in verschillende richtingen aan te brengen.
Ik heb het vooral proberen toe te passen in het kaarslicht en de bril.
Steeds, als het eerdere schilderwerk droog was, zette ik er weer een dunne bruine laag verf overheen. Zo ontstaat er een mooie overloop tussen de achtergrond en de voorgrond.
Resultaat:
Helaas kwam mijn werk niet aan de muur van het museum te hangen. Later toen ik foto’s van de presentatie zag, begreep ik waarom.
Op alle schilderijen die daar hingen, stond een portret van Rembrandt zelf of een replica. Waarschijnlijk was het achteraf niet de bedoeling dat je een eigen idee zou schilderen. Maar eigenlijk een van de werken moest naschilderen.
Natuurlijk was het jammer en ik voelde diepe teleurstelling. Toch was ik ook wel trots. Want ik had mezelf uitgedaagd. In de 4 weken dat ik bezig was, heb ik veel geleerd.
En vooral: Ik heb van elke seconde genoten om lekker met verf bezig te zijn.
Ik blijf mijzelf uitdagen en mijn passie voor het schilderen doorontwikkelen.